Każdy, kto zajmuje się tworzeniem muzyki na komputerze, zna ten scenariusz doskonale. Masz otwarty swój ulubiony program DAW, czy to FL Studio, Ableton, czy Logic. Stworzyłeś świetny beat, dołożyłeś do niego chwytliwą melodię i czujesz, że to jest to. Ale po kilku pętlach pojawia się w głowie to jedno, frustrujące pytanie:
„I co dalej?”.
Zanim jednak zejdziemy na poziom pojedynczych nut i rytmów, warto wspomnieć o fundamencie, czyli o „mapie” całego utworu. Często dobrym punktem wyjścia w procesie aranżacji jest poznanie sprawdzonych schematów, czyli tak zwanych form muzycznych (jak budowa zwrotka-refren-zwrotka). Jeśli chcesz najpierw poznać te „duże klocki”, z których buduje się utwory, napisałem o tym osobny, obszerny wpis, który znajdziesz tutaj:
Dziś jednak skupimy się na czymś innym – na pracy z samą melodią. Na tym, jak z jednego, małego pomysłu stworzyć cały, spójny świat.
To fundamentalny problem w produkcji muzyki. Zbyt długie powtarzanie tego samego motywu sprawia, że utwór staje się nudny i przewidywalny. Z drugiej strony, dodawanie wciąż nowych, niepowiązanych ze sobą elementów prowadzi do chaosu. Sekretem profesjonalnie brzmiących utworów jest rozwój tematyczny – czyli umiejętne balansowanie między tym, co słuchacz już zna, a tym, co go zaskoczy.
Poniżej pokażę Ci dwie potężne, a zarazem proste techniki, które wyniosą Twoje tworzenie muzyki na komputerze na wyższy poziom.
1. Transformacja Rytmiczna (Rzeźbienie w Rytmie)
W jednym zdaniu:
To technika polegająca na precyzyjnej zmianie długości wybranych nut w Twoim motywie – jedne wydłużasz, inne skracasz, często w ramach tej samej frazy.
W przeciwieństwie do globalnej augmentacji czy dyminucji, tutaj działasz jak rzeźbiarz w detalu. Nie rozciągasz całego materiału, ale dodajesz lub odejmujesz „masę” poszczególnym nutom, aby nadać im nowy, indywidualny kształt.
Jak to działa?
Wybierasz konkretne nuty w swoim temacie i zmieniasz ich wartość rytmiczną. Możesz to robić na dwa sposoby, które często występują jednocześnie, tworząc złożone, interesujące rytmy.
Transformacja Addytywna (Dodawanie „Wagi”)
- Jak to działa? Zwiększasz wartość rytmiczną wybranych nut, czyniąc je dłuższymi. Na przykład, ćwierćnuta może stać się ćwierćnutą z kropką.
- Przykład w praktyce:
- Nasz rytm bazowy: TA – TA – ti-ti (Ćwierćnuta – Ćwierćnuta – Ósemka – Ósemka)
- Po transformacji addytywnej pierwszej nuty: TA-a – ti – ti-ti (Ćwierćnuta z kropką – Ósemka – Ósemka – Ósemka) – pierwsza nuta „ukradła” trochę czasu drugiej.
- Efekt i zastosowanie: Nadaje rytmowi bardziej „leniwy”, „swingujący” lub „ociężały” charakter. Sprawia, że niektóre nuty zyskują na znaczeniu.
POSŁUCHAJ PRZYKŁADU
Najpierw napisałem MELODIĘ GŁÓWNĄ, do której zastosowałem poniższe techniki. Warto poeksperymentować samemu by stworzyć idealną wariację.
MELODIA GŁÓWNA
Transformacja addytywna + dyminucja ułamkowa
Jak urozmaicić swój beat, melodie : Technika #2 Kontrakcja (Ściskanie melodii)
Twoja melodia staje się bardziej zwarta, subtelna i spokojna.
- Kontrakcja nieograniczona (bez hamulców): Tutaj również masz pełną swobodę. Możesz zamienić wielkie skoki w małe kroki.
- Przykład: Weźmy motyw oparty na skokach: C – E – G.
- Po kontrakcji nieograniczonej może stać się C – D – E. Skoki (tercje) zostały „ściśnięte” do kroków (sekund).
- Efekt: Melodia staje się bardziej płynna, śpiewna i mniej dramatyczna. Może nabrać bardziej lirycznego lub konwersacyjnego charakteru.
- Kontrakcja ograniczona (z zachowaniem charakteru): Tutaj, podobnie jak wcześniej, skoki muszą pozostać skokami, a kroki krokami. Możesz zmniejszyć wielkość skoku (np. z kwinty do tercji), ale nie możesz zamienić go w krok.
- Przykład: Weźmy motyw oparty na wielkich skokach: C – G – C.
- Po kontrakcji ograniczonej może stać się C – E – C. Skok kwinty został „ściśnięty” do skoku tercji.
- Efekt: Melodia staje się mniej „kanciasta” i bardziej stonowana, ale wciąż zachowuje swój skokowy charakter i jest bardziej rozpoznawalna w stosunku do oryginału.
POSŁUCHAJ PRZYKŁADU
MELODIA GŁÓWNA
Kontrakcja Ograniczona + Kontrakcja NieograniczonA
E3 do G3 [było E3 do A3] – Zmniejszyłem SKOK na mniejszy – z [KWARTY CZYSTEJ – 5 kroków] na [TERCJĘ MAŁĄ – 3 kroki] – Kontrakcja Ograniczona
A3 do E4 [było A3 do D4] – Zwiększyłem SKOK na mniejszy – z [KWARTY CZYSTEJ – 5 kroków] na [TERCJĘ MAŁĄ – 3 kroki] – Kontrakcja Nieograniczona
Zastosowałem połączenie tych dwóch technik, żeby mój motyw brzmiał lepiej. Nie każda metoda działa dobrze we wszystkich motywach – wszystko zależy od tematu.
Te dwie techniki to zaledwie próbka możliwości, jakie daje świadomy rozwój tematyczny. To potężne narzędzia, ale stanowią mały fragment całego arsenału, który może zrewolucjonizować Twoje podejście do produkcji muzyki.
Jeśli chcesz poznać kompletny system, który pozwoli Ci przekształcać proste pętle i melodie w pełne, angażujące utwory, przygotowałem dla Ciebie kompleksowy poradnik.
Wszystko to opisałem w moim nowym ebooku:
„MELODIA… I CO DALEJ?! Techniki Rozwoju Tematycznego”.
W środku znajdziesz cały arsenał technik, a wśród nich między innymi:
- Rozwój rytmiczny Twojego beatu, melodii: Poznaj techniki takie jak Augmentacja (spowalnianie), Dyminucja (przyspieszanie), Transformacja Rytmiczna, Zmiana Metrum i wiele innych.
- Zaawansowana aranżacja melodii: Opanuj Retrogradację (granie od tyłu), Fragmentację (dzielenie na kawałki), Sekwencjonowanie i inne zaawansowane metody.
Całość jest napisana prostym językiem, z myślą o nowoczesnych twórcach. Nie musisz być teoretykiem muzyki – wystarczy, że działasz w swoim DAW i chcesz, aby Twoja produkcja muzyki brzmiała lepiej.
Chcesz, by Twoje utwory wciągały i zostawały w głowie na dłużej?
Jeśli jesteś gotów, aby skończyć z blokadą twórczą i zacząć świadomie kształtować swoje muzyczne pomysły, kliknij poniższy link.
Dzięki i życzę Ci samych udanych produkcji!
Symfonik